Kantoorpanden zijn ontmoetingsplaatsen geworden. De veranderende vraag van de gebruiker stelt eisen aan de flexibiliteit en de intensiteit. De Vooys: “Het kan zijn dat een kantoor veel energie-intensiever gebruikt wordt, met meer beeldschermen en andere elektronische apparatuur. Die geven allemaal warmte af. Daar kun je op inspelen. Zorg voor een modulair systeem dat een basistemperatuur inregelt voor het geheel en daar waar mensen veel zitten extra koelt of verwarmt.” In feite bepaalt het gebruik, en dus de gebruiker, het energieverbruik. Dit vraagt om een andere benadering. “Er wordt te veel naar de werking en het onderhoud van systemen gekeken. Te weinig naar het gebruik en al helemaal niet naar gedrag”, aldus De Vooys.Verduurzaming van bestaand vastgoed betekent niet per direct het installeren van nieuwe systemen, stelt energie-expert Harold Maasen van Balance. Er is vaak te weinig aandacht voor een efficiënte en adequate juiste werking van bestaande systemen. “Ik zie regelmatig dat de systemen ingeregeld zijn op verouderde situaties. Ze draaien zonder dat dit nodig is 24 uur per dag en koelen en verwarmen soms simultaan. Daar liggen besparingsmogelijkheden.” De mogelijkheden in kaart krijgen, vraagt om een heel praktische aanpak, vult André Buskop aan. “Je moet een gebouw en het gebruik eerst goed begrijpen en op elkaar afstemmen. Met zo’n actie zie je al snel substantiële besparingen en comfortverbeteringen. Dit is de goede basis voor verdere verduurzaming.”
Eigenaar, beheerder en gebruiker hebben alle drie belang bij verduurzaming. De eerste twee bijvoorbeeld doordat verduurzaming verlenging van de levensduur van het pand betekent. Gebruikers hebben andere behoeften zoals een aangenaam werkklimaat, imago en een aansprekende werkomgeving. Daarbij komt dat werknemers in toenemende mate ook intrinsiek bereid zijn zich in te spannen voor milieu en maatschappij. “Als je kunt aantonen dat een geringe gedragsaanpassing veel effect heeft op het energieverbruik van een pand en bovendien bijdraagt tot een beter werkklimaat, heb je de sleutel in handen tot werkelijke gedragsverandering met impact”, stelt Erik van der Meulen van Kirkman Company, een organisatieadviesbureau gespecialiseerd in duurzame transformaties.
Op dit moment staan de neuzen van de eigenaar en gebruiker niet altijd in dezelfde richting. Discussies worden teveel gevoerd over de as van prijs terwijl belangen op langere termijn gelijk lopen. Duidelijk is voor De Vooys dat de gebruiker bij het proces betrokken en geënthousiasmeerd moet worden. Het is een proces van ‘samen doen’, een nieuwe mindset, met zowel technische- als gedragselementen.
Progress Energy Services kan met zijn netwerk zulke processen goed ten uitvoer brengen. “Zorg dat mensen zelf invloed erop krijgen. Maak het laagdrempelig. Communiceer en beloon de positieve resultaten. Dat kan met kleine stapjes, die samen optellen tot iets groots. De grootste uitdaging is de verandering van mindset, niet de techniek.”
